Kölkerbuurt

Herman Josef Kölker was de eerste Kölker op Erica, in feite de stamvader. Iedereen op Erica met deze naam in de stamboom is familie van elkaar. Herman Josef Kölker werd in 1847 geboren te Slagharen en stierf in januari 1928 te Erica. Hij kwam als eerste op het nieuwe kerkhof in het bos te liggen. Daarvoor lag het kerkhof naast (noordkant) de kerk. Alleen de grafzerken op het oude kerkhof werden vlak na WOII gedumpt in de kerkvijver achter de heuvel in het bos. De graven werden niet geruimd. Na aan de Kerklaan te hebben gewoond verhuisde Herman Josef Kölker naar een locatie aan de ‘warme kant’ (ten zuiden van de kerk) van de Kerkweg, thans gelegen aan de zuidkant van de T-splitsing Kerkweg/Duikerstraat. Herman Josef Kölker was van beroep horlogemaker en had aan huis een klokkenwinkeltje. Later werd dit kamertje tot een huiskamer uitgebreid en kwam de voordeur in het midden van het huis. Achter de voordeur zat een klein portiekje met toegang tot het winkeltje c.q. werkplaats. In de deur naar de woonkamer zat een schuifje. Van hieruit kon Herman Josef zien of er klandizie was. Zelfs vanuit Friesland kwamen klanten om hun klok te laten repareren, of in te ruilen voor een nieuwe. In die tijd verdwenen de oude klokken doorgaans in de kachel. Jaren later werd bij een verbouwing van het huis op de vliering nog een een klein aambeeldje gevonden. En een doosje horlogeglazen. Na de dood van Herman Josef Kölker werd zijn land verdeeld onder de drie zonen, Bernard, Jans (mijn opa) en Hendrik. Hendrik werd politieagent in Almelo en trok weg uit Erica. Zijn stuk grond werd verdeeld onder de overige broers. Jans woonde nog in het ouderlijk huis, hij bleef na het overlijden van zijn vader daar wonen. Bernard kwam ten zuiden van het ouderlijk huis te wonen. Hij was net als zijn vader horlogemaker. Bernard leefde hier echter niet van, zijn ‘echte’ werk was voorman bij de Fijnfabriek. Bernard had vier zonen, ‘Huurbaas’ Herman ,‘Bakker’ Gerard, Johan en ‘Zwarte’ (haarkleur) Bennie. Bernard kocht later nog een flink stuk grond ten noorden van inmiddels Jans zijn woning. Zijn grond liep destijds door tot pal naast Jans zijn huis. Toen werd de Duikerstraat aangelegd. Dwars door de nieuwe kavel van Bernard. Toch was het geen pech voor Bernard. Langs de Duikerstraat leverde dat voor elk zijn zoon een bouwkavel op. Alleen zoon Herman ging er daadwerkelijk wonen. De overigen niet, die hadden al een woning of hadden een andere reden. De snippers grond ten zuiden van de Duikerstraat werden later tussen Bernard en Jans zodanig verruild dat het bouwkavels opleverde voor hun zonen Zwarte Bennie en oom Willie. Op de hoek Kerkweg/Duikerstraat werd een dichte beukenhaag aangelegd met daarachter de groentetuin van Jans. Ten zuiden van Jans woning kreeg mijn oom Bennie een kavel, hij werd zodoende de buurman van zijn neef Johan. In de buurt van de Kerkweg – Duikerstraat stonden op een gegeven ogenblik zeven huizen van Kölker. Dit werd op Erica de Kölkerbuurt genoemd. Als kleinkind kwam ik vaak in de Kölkerbuurt. Met name op de verjaardagen van Opoe en Opa was het een drukte van belang in en om het huis. Het stikte daar dan van de neven en nichten. Dan heb ik het alleen nog maar over mijn leeftijdsgenoten. De oudere neven en nichten van wel over de 20 jaar kwamen vaak later op de dag. De jongere lagen nog in de luier of moesten nog geboren worden. Zo’n verjaardag van Opoe of Opa was in feite een echte familiedag. We speelden in en om het huis en leerden elkaar als familie kennen. Het was de tijd van het echte familiegevoel. In het huis zag je, naast mijn ouders, alleen maar ooms, tantes, en de oudere neven en nichten. Het gesprek ging vaak over een rijksdaalder die vroeger door een kier onder de vloer was gerold. Onze oren groeiden. Opoe en Opa hadden dus een heuse schat onder de vloer (Vele jaren later kwam bij de sloop van de woning inderdaad een zilveren rijksdaalder tevoorschijn). Aan de muur hingen trouwfoto’s. Je moest wel goed kijken wie wie was want degenen aan tafel waren inmiddels een stuk ouder geworden. Prominent aanwezig in de kamer was de kachel. Soms pakte Opa de pook en wipte de deksel van de kachel plus een paar ringen. Je keek in het gapende gat zo het vuur in. Opa pakte dan een paar turven die in de kachel verdwenen. Met de pook werden de ringen en deksel weer op hun plaats gebracht. Waar we helemaal verbaasd over waren was de ketel die op de kachel stond. Daar zat een soort van ijzeren zak aan die in de kachel verdween. Dat hadden we nog nooit gezien. Als kind vonden we alles interessant in het huis. Aan de wand hing een verkennertje die een groet bracht, op de vensterbank stond een koperen pot met leeuwenkoppen. In elke leeuwenneus zat een ring. Boven de ingebouwde kast in de kamer zat een tweede kast met op de deur gewoon behang. Aan de kieren kon je zien dat het open kon. Dat moest wel een geheime kast zijn. Opoe trakteerde ons altijd op een glaasje vruchtenbowl uit de weckfles. Dat was heeeerlijk. We lepelden het glaasje leeg en vingen met het lepeltje de laatste kruisbes uit het glas. Vervolgens gingen we als jonge hondjes onder de tafel zitten. Tussen al die volwassen benen en tafelpoten zaten we dan vervelend te zijn. Dat ging net zo lang goed tot Opoe ons naar buiten stuurde. Opa was met zijn 75 jaar in onze ogen een stokoude man. Zijn noeste arbeid in het veen had zijn sporen achter gelaten in de vorm van een gekromde rug. Opa droeg altijd een blauwe boezeroen, in de mond had hij een gigantische kromme pijp die vervaarlijk rookte. Opa zat in de stoel en genoot van al die drukte om hem heen. Vroeger stond achter het huisje een houten barak. Hierin stonden een paar geiten die dagelijks achter Savenije in het ‘roege’ veld aan de stik kwamen. `s Avonds moest mijn moeder de geiten weer ophalen en terug in het schuurtje brengen. Later werd de barak vervangen door een stenen schuur. Voor oom Herman, hij was melkboer, werd in de schuur een paardenstal gebouwd. Plus een melkhok. Als kind kan ik me herinneren dat een ruimte in de schuur nog steeds melkhok werd genoemd. De paardenstal was inmiddels een kippenhok geworden. Naast de schuur was een grote kippenren waar een tiental kippen rondscharrelden. In de schuur was verder nog een zwijnenhok en een looppad. Vlak naast de deur bevond zich een toilet. Als kind was het een heuse avontuur om daarop te zitten. Het was een plank met een ronde gat erin zonder waterspoeling. Spannend, maar er stonk daar wel een beetje. Achter het huis was een waterput met een stalen deksel. Je keek in een afgrond en zag in de diepte het water glinsteren. Als kinderen konden we heerlijk rond het huis spelen wat de verjaardagen van Opoe en Opa echt tot een feest maakte. Naast het huis aan de kant van oom Bennie stond een perenboom. Voor het huis aan de Kerkweg stond een dichte heg van meidoorn die de gure oostenwind uit het vrije veld moest tegenhouden. Vanaf de Kerkweg liep een looppad langs het huis naar achteren. Een paar meter van het huis stonden een paar gigantische eikenbomen. Ik zie nog achter het huis Opoe aan het werk, de was schrobben op een wasbord. Je kwam het huis binnen via een lage achterdeur, je stond dan direct in het keukentje. Het leven speelde zich voornamelijk af in de huiskamer. De voorkamer werd alleen gebruikt als de pastoor op visite kwam. Als kind kwam ik daar zelden. Met de jaarwisseling mocht ik, met mijn broers Gerard en Jos, een paar keer bij Opoe en Opa overnachten. Om in de slaapkamer te komen moesten we door de voorkamer waar het geurde als een kamer waar nooit iemand kwam. Als kind zijnde was dat natuurlijk extra spannend, die sfeer, die geur, we keken onze ogen uit. De jaren trokken voorbij in de Kölkersbuurt, de ene generatie werd groot, de andere oud. Toen Opa overleed kwam buurman ‘huurbaas’ Herman Kölker langs. Hij zat aan tafel en mompelde dat hij nu de oudste Kölker was. Dat hij nu ‘aan de beurt’ was. Gelukkig voor hem duurde dat nog heel lang, hij is oud geworden. Elke woensdag fietste Opoe naar onze huis aan de Havenstraat. In die tijd konden we haar op de opoefiets al zien aankomen vanaf de Duikerstraat. Traditiegetrouw pakte ze dan een emmer met aardappelen en begon te schillen. Als ze dat niet deed zat ze te duimdraaien in de stoel. Op haar 85e verjaardag zei Opoe dat ze nog graag onze aanstaande bruiloft mee zou willen maken. Dat mocht niet zo zijn. Vlak voor onze bruiloft overleed Opoe. Het was onze eerste actie als pas getrouwd stel; de begrafenis van Opoe op een mistige trieste dag in Oktober 1981.

Geschreven door Henk Beukers


Geplaatst

in

door

Tags:

Reacties

19 reacties op “Kölkerbuurt”

  1. Mano Kolker avatar
    Mano Kolker

    Mijn opa, Menne, Herman kolker , woonde in hoensbroek, heeft twee zoons, Herman en Michel en een dochter José. Ik ben een zoon van Michel kolker. Geweldig om hier meer te lezen over de afkomst van mijn familie

  2. Mieke Kok-Kolker avatar
    Mieke Kok-Kolker

    Dag Henk, wat een prachtige site over de Kölkers . Zoveel herkenning. Mijn opa Bernard en oma Anna ( klokken en horlogemaker) Jou opa en oma ome Jans/tante Bets. Oom Hendrik uit Almelo. In Erica alle Kölkers op een rij. Herman,Marietje (ook onze melkboer) een stukje verderop. Een gezellige tijd met alle neven en nichten . In de zomer veel gespeeld in het veld, achter Lubberman. Daar was het veen dat afgegraven werd voor de turf in onze kachels.

  3. BJ Kolker Bennie vader Herman Melkboer avatar
    BJ Kolker Bennie vader Herman Melkboer

    Hallo Henk ik was al eens opzoek geweest na je fasebook pagina maar heb het toen niet gevonden. En nu tik ik in melkboer erica en kom ik je hier tegen. En als ik het goed heb aten we nog samen in de elfde klas op de lagereschool. Kom je broer Wim wel eens tegen hier op Kl-veen bij de jumbo. Verder zie ik niet veel van de familie.

  4. BJ Kolker Bennie vader Herman Melkboer avatar
    BJ Kolker Bennie vader Herman Melkboer

    Henk een leuk verhaal mooi om te lezen. haast elke zondag morgen waren we daar naar de kerkdienst. opoe klopte eiwit op tot de slagroom van haar kregen de ouderen in de koffie.

  5. BJ Kolker Bennie avatar
    BJ Kolker Bennie

    dit is wel leuk om te lezen. alleen mis ik de gevechten die werden gevoerd tijdens de verjaardagen van opa en oma. de kolker tegen de beukersen wij verloren altijd. logies zei waren met veel meer.

    1. Henk Beukers avatar

      Bennie, je zult me op Facebook niet vinden. Wat ik me goed kan herinneren is dat we bij de verjaardag van opa of opoe als kinderen rondom hun huis speelden. Binnen was het druk van de oudere neven, nichten, omes en tantes. Soms kroop je onder de tafel tussen al die benen door naar opoe. Dan kreeg je een bakje vruchtenbowl met kruisbessen enzo. Zo met de slieve uut de pot. Heerlijk. Dan werden we weer naar buiten gestuurd. Zo rondom het huis spelen met al je neven en nichten en binnen allemaal omes en tantes gaf me wel een familiegevoel die ik later nooit meer zo heb gevoeld. Natuurlijk was er tussen de kinderen wel eens ruzie, d’r liepen ook zoveel! Jaren later zat ik zelf als oudere neef binnen bij opa en opoe en keek ik naar buiten waar de jongere neefjes en nichtjes speelden. Dit is inmiddels meer dan een halve eeuw geleden. Bennie, we hebben een gezamenlijke herinnering. Uit een andere leven en uit een andere tijd. Bedankt voor je reactie.

  6. Henk Beukers avatar
    Henk Beukers

    Beste Adri en Nicole,
    Mijn moeder (86 jaar en Kölker) zei dat haar voorouders uit Bad Bentheim kwamen en van daaruit de grens overtrokken naar Slagharen. Om precies te zijn: vlak bij Bad Bentheim het plaatsje Recke en vlak bij Slagharen het plaatsje Avereest. De plaats Nordhorn ligt onder de rook van Bad Bentheim. Mijn moeder wist te zeggen dat haar overgrootvader te Avereest een klokken- vs horlogemaker was. Al zijn kinderen vertrokken later weer naar Duitsland, waarschijnlijk terug naar Recke waar familie woonde. Verder wist ze te vertellen dat van daar uit familieleden naar Limburg vertrokken om te gaan werken in de kolenmijnen. Zelfs de plaats in Limburg wist ze te herinneren: Hoensbroek. Het betreft dus mijn opa’s oom (w.s. jullie overgrootvader). Zijn broer (mijn overgrootvader) trok de andere kant op, naar Erica in Drenthe. In de oorlog moest mijn moeders broer onderduiken. Mijn opa had een oom in Hoensbroek en daar werd hij naar toe gebracht. Ironisch genoeg kwam later een familielid uit Hoensbroek onderduiken in Erica.
    Na zoveel overeenkomsten in jullie verhalen kan ik concluderen dat we hoogstwaarschijnlijk familie van elkaar zijn.

    Met dank aan mijn achterneef Gerard H.J.Kolker kan ik je onze gezamenlijke stamboom aanbieden die terug gaat naar 1695.

    Johan Jacob Külker, geb. ca. 1695 te Verl (Dld), getrouwd met Anna Catharina Osterhuss, geb. ca. 1695 te Verl.
    Uit dit huwelijk o.a.
    Henrich Külcker, geb. ca. 1720 te Verl, getrouwd met Anna Margaretha Grote-Rüschkamp, geb. ca. 1720 te Verl.
    Uit dit huwelijk o.a.
    Johan Jacob Külcker, geb. 13-11-1746 te Verl, graafschap Rietberg, getrouwd met Anna Maria Margaretha Heidkamp, geb. 18-09-1757 te Recke, overl. 17-01-1821 te Recke
    Uit dit huwelijk o.a.
    Johan Jacob Kölker, geb. 11-08-1786 te Recke, getrouwd 08-01-1808 te Recke met Maria Elisabeth Gronheid, geb. 17-06-1786 te Recke
    Uit dit huwelijk o.a.
    Bernd Jacob Kölker, geb. 28-08-1814 te Recke, beroep: uurwerkmaker/turfmaker, overl. 24-04-1892 te Avereest, begraven te Slagharen, getrouwd met Marianna Wilmers, geb. te Espel (Dld), overl. 04-02-1878 te Avereest, begraven te Slagharen.
    Uit dit huwelijk o.a.
    Herman Joseph Kolker, geb. 27-06-1847 te Avereest, vertrokken naar Duitsland (w.s. Recke), later vertrokken naar Erica.
    Hermannus Josephus Kolker, geb. 29-12-1854 te Avereest, vertrokken naar Duitsland (w.s. Recke), later vertrokken naar Hoensbroek.
    Anna Angela Kolker, geb. 05-08-1853 te Avereest, vertrokken naar Duitsland (w.s. Recke).
    Maria Carolina Kolker, geb. 19-07-1856 te Avereest, vertrokken naar Duitsland (w.s. Recke).

  7. Nicole kolker avatar
    Nicole kolker

    Hallo Henk, ik google de mijn achternaam ook met twee puntjes op de o en zag je artikel super om te lezen. Nu mijn vader hete ook Herman kolker en mijn opa Johan . Ik weet dat de vader mijn opa vanuit northorn ( over de grens bij Groningen) is verhuisd naar zuid limburg om te werken in de mijn. Ik weet dat mijn overgroot moeder uit Twente kwam…. Ben benieuwd of deze tak ook familie is van de kolkers uit jou verhaal Gr nicole

  8. adrie.zwiers avatar
    adrie.zwiers

    tot mijn grote verbazing kwam ikmet zoeken de achternaam van mijn oma geboren in 1882 als dochter van een horlogemaker uit Avereest tegen. Mijn opa(Bernard Grothues )en oma zijn naar hun huwelijk in Lonneker met allen zussen enbroers van oma naar Duitsland vertrokken en later naar de Limburgse mijnen Dat er ook nog Kolker in Erica woont (waar mijn schoonouders vandaan kwamen )Ik ben dus heel benieuwd of jullie nog verre familie zijn Ik vond het verhaal wat je geschreven had dan ook zeer herkenbaar Want ook wiij genoten als kind van de feestjes bij onze grootouders groeten Adrie Zwiers uit zuid limburg

  9. renate kolker avatar
    renate kolker

    hoi henk,

    ik heb een vraag?
    ik weet niet wie of wat uil is/betekend maar die zei gerard kolker heeft een boekwerk gemaakt van de kolkerties weet u daar misschien iets van en zou ik dat kunnen lezen ben erg benieuwd!………groetjes renate

  10. UIL avatar
    UIL

    Beste Henk, ga vooral door met deze tijdspareltjes en weet dat ik van al deze verhalen geniet.

  11. Mark Vinke avatar
    Mark Vinke

    Het oude katholieke kerkhof werd in 1922 reeds geruimd, naar mijn weten. Tevens zijn niet alle grafzerken in de vijver gedumpt. Ook zijn enkele gebruikt als ‘underlayment’ voor de oprit.

    1. Henk avatar
      Henk

      Beste Mark,
      Grootvader Herman Josef kwam als eerste op het nieuwe kerkhof achter het kerkenbos te liggen (toentertijds rechts achter), we schrijven 1928. Het lijkt me onlogisch dat het oude kerkhof 6 jaar eerder werd geruimd.
      Mijn moeder is in 1928 geboren, ze heeft als tienermeisje nog het graf verzorgd van grootmoeder.
      Grootmoeder lag pal aan de noordzijde van de kerk, ongeveer in het midden.
      Haar zerk is verwijderd, het graf niet. (moet je maar eens aan denken wanneer je daar de auto parkeert).
      Chronologisch gezien kan ik uit bovenstaande concluderen dat het oude kerkhof na de oorlog is geruimd en niet in 1922.
      Mee eens?

  12. UIL avatar
    UIL

    Henk, ook dit artikel heb ik met veel plezier gelezen en herken heel veel van wat je hebt geschreven. Gerard Kolker, zoon van de huurbaas heeft onderzoek gedaan naar de genealogie van de familie Kolker en heeft dat in een boekwerk op schrift gesteld. Zou jij eens moeten lezen.
    Groeten UIL

    1. Henk avatar
      Henk

      Beste Uil,
      ik heb deze genealogie gelezen en bovenal interessant gevonden.
      Waar het in mijn verhaal over gaat zijn de kleine weetjes, de tijdspareltjes die niet verloren mogen gaan.
      Die vind je in geen enkele genealogie.

  13. ben kolker avatar
    ben kolker

    Beste Hans Beukers
    Ik was wat aan het googelen en kwam dit artikel tegen. Wat leuk en wat een goed artikel. Ik ben zelf een achterkleinzoon van Herman Josef en een zoon van Hendrik, die naar Almelo is vertrokken. Daar woon ik nog steeds met mijn vrouw. Bent u een zoon van Dora of Sienie? Ik kom af en toe nog wel eens in Erica en bezoek dan een een familielid.
    Met vriendelijke groet
    Ben Kolker

    1. renate kolker avatar
      renate kolker

      hallo ben kolker
      ik ben renate kolker mijn vader heet ook ben kolker en mijn opa herman josef kolker (melkboer) heb het stuk ook met veel plezier gelezen!
      zou het fijn vinden om eens in contact te komen met meer kolkers die vertrokken zijn uit erica of daar familie van zijn woon zelf in klazienaveen
      mijn oma marietje reuvers is inmiddels ook overleden
      met vriendelijke groet renate kolker

    2. Henk avatar
      Henk

      Ben, achterneef uit Almelo,
      wat ongelofelijk leuk dat je reageert en dat je het een leuk verhaal vindt.
      Er komen nog veel meer verhalen over Erica hoor!
      Deze site in de gaten houden zou ik zeggen.
      O ja, ik ben een zoon van je nicht Sienie.

    3. Henk avatar
      Henk

      Renate,
      ik ken je vader Ben goed. Hij was een van de neven die rond het huis van mijn opa en opoe speelde. Wat leuk dat we mekaar in deze virtuele wereldje ontmoeten. Jouw reactie, maar ook die van Ben uit Almelo en nog vele anderen, geeft deze site bestaansrecht. Reden om door te gaan. Oom Herman, getekend door een ziekte uit zijn jeugd, had als melkboer een naam verworven op Erica. Helaas mocht hij niet oud worden. Jouw oma, mijn onvergetelijke tante Marietje, was een bijzondere vrouw. Altijd recht door zee en onverbloemde taalgebruik. Met de hondenkar naar het Hemelriek staat in mijn geheugen gegrift. Ik zou daar zo een verhaal over kunnen schrijven! Beste Renate, achternicht, doe je vader Bennie de groeten. Het ga je goed.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *