Dit jaar zijn onwaarschijnlijk veel bomen uit onze omgeving verdwenen. Met steeds groter materieel gaat afdeling Groen het groen efficiënter te lijf. Honderd jaar boom transformeert in een uur tot een forse molshoop. Waarom heten de afdelingen Groen eigenlijk groen? Is het daar de kleur die wordt gehaat? Er wordt gehakt alleen omdat een deskundige het zegt. Zoals een schilder zijn werk naar een bestaansreden redeneert zo lijkt hier beleid te worden gemaakt. Onder het credo ‘Jullie kunnen beter over m’n verf lullen dan over m’n lul verven’. Ondertussen zijn tientallen bomen dit jaar op Erica geruimd. Achterop de Veenschapswijk vormen zich de Killing Fields van bomen. Soms wordt een gezonde boom omgezaagd terwijl zijn dode soortgenoot er naast mag blijven staan. Het beleid lijkt volkomen willekeurig. ‘Ze’ zullen wel weten wat ze doen. Maar is dat zo? Neem het voorbeeld van de bomen die toentertijd vanaf Zuidbarge langs de Ericasestraat tot aan de Verlengde Herendijk gekapt moesten worden. Dat werd tot aan de snelweg A37! Zo’n honderd bomen teveel werden gekapt. Of een blunderende kerkbestuur die een snoeibedrijf in het Kerkenbos zijn gang liet gaan. Het bedrijf mocht het gekapte hout houden. Mooie ‘deskundige’ praatjes konden de hebberigheid niet verbergen. Na de Novemberstorm van 1973 voltrok zich wederom een ramp in onze kerkenbos. Het werd volledig geplunderd.

Dan de boomhaters aan de Havenstraat die misbruik maakten van hun politieke invloed bij Gemeente Emmen. Lege plekken in de bomenrij langs de straat zijn stille getuigen van dit soort willekeur. Sindsdien gaat het gezaag en kap maar door. Mocht het een geldkwestie zijn, voor een huiseigenaar kan een gekapte boom zijn ontroerend goed waarde wel degelijk naar beneden brengen. Kijk naar de woningen aan de Kerklaan. Een gezonde goed onderhouden boom kan juist de waarde van een woning met 10 tot 20 % verhogen.

Is het dan een mogelijke aansprakelijkheidskwestie van de gemeente? Bijvoorbeeld vallende takken? Het overlevingsmechanisme doet een gesnoeide boom meerdere scheuten aanmaken. De scheuten ontstaan uit knoppen die in de bast zitten van de oude tak. Anders dan bij normaal ontwikkelde zijtakken die zich in een kamertje van overlappend stam of takweefsel ontwikkelen, worden deze nieuwe scheuten alleen vastgehouden in de buitenste laag stam of takweefsel. Helaas zijn de scheuten gevoelig voor breuk, vooral tijdens harde wind. Die bomen zijn nu extra breukgevoelig en kunnen daardoor gevaarlijk zijn. Aangezien door gerechtelijke deskundigen het te rigoureus gesnoeide van bomen wordt gezien als een onacceptabele snoeimethode, kan een rechter besluiten dat de Gemeenten aansprakelijk zijn voor de door de boom aangerichte schade. Boom als lichtvanger dan maar? Vaak word als reden om een boom te snoeien gezegd dat de boom te veel licht weg neemt. Een gesnoeide boom neemt echter na een aantal jaren veel meer licht weg als een boom die helemaal niet gesnoeid is. Er komt veel meer licht in huis wanneer men gewoon de onderste takken van een boom wegneemt. Maar al te vaak hebben de afgezaagde takken de leeftijd van de uitvoerders. Waarom al die jaren zo’n tak gedogen en dan opeens afzagen? Een wond achterlatend aan de stam ter grootte van een soepbord. Terwijl een boom biologisch gezien alleen maar is toegerust om een wond af te grendelen die niet groter is dan 10 cm doorsnede. De grote open wonden leggen het binnenste van de boom bloot als toegangspoort voor aantastingen en infecties. Daarnaast kan kan teveel van de blad dragende kroon van de boom worden verwijderd. Omdat de bladeren de “voedselfabriekjes” van de boom zijn, wordt door het in één keer verwijderen de boom uitgehongerd. Het wegnemen van een zo groot percentage van de kroon doet bij de boom een soort van overleveringsmechanisme in werking stellen. De boom moet zo snel mogelijk nieuwe bladdragende takken aanmaken om te zorgen dat zij weer voedsel kan produceren voor stam en wortels. Om voldoende nieuwe twijgen aan te maken, moet de boom putten uit haar energie reserves aanwezig in de stam en wortels. Door de onverwachte vraag naar zo veel opgeslagen energie zal de boom serieus verzwakken en soms zelfs binnen 3-5 jaar sterven. Zien we hier de veroorzaker, rechter en beul in dezelfde persoon? Cyclisch werkverschaffing per zagende ketting? Als opgeheven armen verdwijnen de takken in een hongerige machine. Een snerp geratel, de tak is gedegenereerd tot pulp. Ook de boomstam verdwijnt. Die zien we terug achter een oranje netje bij de benzinepomp. 4 euro voor een achttal blokjes. Miljoenen euro’s moeten in dit bedrijf omgaan. Misschien naderen we nu het èchte motief van al dat gezaag en gekap. Is hier sprake van professioneel snoeibeleid van afdeling Groen of is ze gewoon de hoer van de Gemeente? Plat brengt geld op. Waar miljoenen aan gemeenschapsgeld omgaan wordt, normaal gesproken, eerst het beleid door diverse instanties en inspraakorganen afgezeken. Maar instanties als dorpsraden krijgen geen enkel inzicht in het snoeibeleid van de Gemeente. Dorpsraden mogen slechts constateren hoe zagende kettingen onschuldige bomen in hun dorp te lijf worden gegaan. Die mogen slechts constateren dat geen herplant plaatsvindt op de plek waar ooit een natuurmonument stond. De dorpsraden hebben op dit punt het nakijken. Met zo’n attitude van een overheid wordt een verkeerd voorbeeld gegeven. Het is de schuld van de boom. Dat het niet goed gaat in de wereld hebben we te danken aan bomen. Menig automobilist laat het leven tegen een boom. Het zijn creaturen non grata die ons het zicht op de zon ontnemen, ons elk jaar lastig vallen met vallende bladeren. We hebben geen hout meer nodig om ons huis te verwarmen, bomen zijn overbodig. Vogels kunnen fluiten vanaf een vlechtscherm, kunnen ze de kat ook beter zien aankomen. En dat genestel van die beestjes geeft alleen maar gedoe in de takken. Ze kunnen ook nestelen in nestkastjes. Als er dan toch nieuwe bomen moeten worden geplant gebeurd het met handzaam twijgjes. Hypercorrecte ambtenaren lijken eerder rekening te houden met het zwakke gestel van fervente boomhaters. Dat ze bij het afbreken van het stammetje toch geen hernia oplopen. De kosten in de gezondheidszorg zijn al zo hoog. Overleefd het stammetje het eerste levensjaar dan ontbreekt hierna elke vorm van nazorg. Op genoemde vandalisme maar ook op perioden van droogte lijkt niet gereageerd te worden. Wat afsterft blijft leeg, jullie wilden toch in de natuur het recht van de sterkste, survival of the fittest? Bovendien, elk jaar controleren of ze groeien, desnoods herplant, geeft alleen maar gedoe. Dat is precies wat overheden niet willen, gedoe.
Sommige mensen zien een boom als een levend organisme, met begrip van zijn vitale functies, als een bron van profijt en plezier.
Anderen zien een boom als brandhout.
Het kan ook anders.
Het is een fabel dat een boom die je in de hoogte snoeit meer in de breedte gaat groeien. Snoeien maakt de boom alleen maar gestrest. Soms is het nodig om de omvang van een boom te verkleinen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een boom met haar takken laag boven de straat hangt of dicht bij een bouwwerk komt of wanneer buren moeite hebben met de takken boven hun tuin. Voor de boom is het veel beter om in die gevallen (gefaseerd) hele takken rondom aan de onderzijde of aan één zijkant weg te nemen. Van dit soort snoei wordt de boom dan soms asymetrisch, dit heeft geen gevolgen voor de stevigheid van de boom. Het is hetzelfde als de takken van een boom in het bos, die beginnen ook pas heel hoog en aan de bosrand zie je dat bomen ook maar aan één zijde takken hebben.

Geschreven door Henk Beukers

Bron: pksboomverzorging.nl