Bomen op Erica

Wat was de Kerkweg vroeger toch een mooie bomenrijke straat. Aan beide zijden van de straat stonden grote eikenbomen. Je reed als het ware door een groene tunnel. Fietsers die naar Emmen gingen werden steevast getooid met de slagschaduwen van de zon uit het groene bladerdek. Ook bij diverse huizen aan de Kerkweg stonden honderdjarige eiken. Die dubbele rij bomen begon bij bakkerij Kolker en liep door tot aan de splitsing met de Havenstraat. De bomen werden alsmaar groter en de schaduw van het bladerdek  bereikten de nabijgelegen huizen. De mensen wilden om begrijpelijke redenen meer licht in huis. In een paar weken was het gebeurd. De Kerkweg werd afgezet en de houthakkers kwamen. Aan de gehele westkant van de Kerkweg werden de bomen gekapt. Honderden bomen. De mensen hadden eindelijk meer licht bij huis. Maar de Kerkweg stond in zijn blote kont. Alsof dit niet genoeg was kwam de Voorzienigheid ook nog een handje helpen. Op 13 november 1972 werd Nederland getroffen door een storm, de Novemberstorm. Ons huis stond toen nog op de vlakte, we kregen de volle laag. De glazen kas met planten verdween in een seconde tijd door een enorme windstoot. Een wolk glassplinters verdween in een kakofonie van stormgeluiden. Ik vroeg aan Pa die de kas nakeek of hij het erg vond. ´Ik kon d´r moeilijk met de pet veurstaon´, was zijn nuchtere antwoord. We keken naar buiten en zagen iets merkwaardigs. De garagedeur van de buren was door de storm losgerukt en werd gek genoeg overeind gehouden door de wind. Als een houten Klaas liep de deur richting Havenstraat. Bij de weiland voor ons huis stapte de deur als het ware over het prikkeldraad, om vervolgens in het gras neer te ploffen.  Ma riep, ´Gottegot, d´r lup ok nog iene buut´n´. Ze keek eens beter. ´Verrek, het is onze Wim´. Wim trotseerde de storm en wapperde in de wind. Tegen mogelijk vallende dakpannen had hij zich getorst met een valhelm. Af en toe werd de valhelm met Wim een paar meter opzij geblazen. Tot Pa het jong weer naar binnen sleepte. Aan de Havenstraat zagen we de bomen op het openbare kerkhof vervaarlijk heen en weer zwiepen. Het duurde niet lang of ze vielen om als dominostenen. Het Kerkenbos onderging hetzelfde lot. Het kerkenbos zoals wij die kenden was niet meer. Het bos met zijn wandelpaden en enorme beuken en eiken was een slagveld. Soms had de stam van zo´n woudreus het halve pad in zijn val meegenomen of zelfs meerdere bomen. Soms hingen de bomen laveloos tegen een andere bomen. Het bos was onbegaanbaar door de vele takken en gebladerte. Onze bos met zoveel mooie herinneringen was door de storm vernietigd. Het was een ramp. Wekenlang jankten de kettingzagen en werd op een boom niet gekeken. Sindsdien zijn veel bomen op Erica verdwenen. Typisch hierbij is dat op de plek waar de boom ooit stond geen nieuwe boom werd geplant. Eigen belang ging voor het gemeenschappelijk belang. Dan werd zo´n monumentale boom toch als lastig gezien. Ondanks dat de boom er veel langer stond dan het huis. Had het huis dan niet gekocht zou je dan zeggen. Zo werd aan de Kerklaan geprobeerd met opzet een boom te laten afsterven. Een circulaire snede in een grote eik is daar nog  een stille getuige van. De dader stond er om bekend en kreeg zijn straf. Bij de Katholieke lagere school moesten eerst parkeerplaatsen komen, later werden naast de school nieuwe huizen gebouwd. Dat ging vaak ten koste van enkele enorme monumentale bomen. Een paar jaar geleden sneuvelden aan de Kerklaan nog een paar bomen door een enorme windstoot. Ook hier werd geen enkele boom vervangen door een nieuwe. De mooiste straat van Erica wordt steeds minder lommerrijk. Dat zal ongetwijfeld weer gevolgen hebben voor de huizenprijzen. De Kerklaan gaat steeds meer lijken op de Ericaase Markt, hier en daar een kraam. Vergeleken met de bomen aan de Kerklaan heeft de Havenstraat lang niet zoveel schade opgelopen, bij lange niet. Maar aan de Havenstraat moesten wel zo´n stuk of tien eikenbomen op het openbare kerkhof er aan geloven. Een paar dagen gejank van kettingzagen en het was gebeurd. Wat maar weinigen weten, de Havenstraat was ooit aan beide zijden voorzien van een bomenrij. Dit gold ook voor de Ericaase straat richting Zuidbarge. In 1955 werd de Havenstraat verbreed. De aanwonenden waren niet alleen hun tuin kwijt, aan de oostzijde van de Havenstraat werden alle eikenbomen omgekapt. Een heuse karaktermoord op een dorp. Een ‘deskundige’ beoordeelde dat alle bomen aan de oostzijde van de Ericaase straat ziek waren. Die werden ook allemaal gekapt. Gemeente Emmen gaat de Rotterdam van Drenthe worden. Alles groot en nieuw, oude gebouwen maar ook de oude bomen moesten verdwijnen. De bomen met een stamomtrek van een meter worden vervangen door bomen met een omtrek van 15 centimeter. Na 10 a 15 jaar wordt ook deze weer omgelegd. Waar blijft dat hout eigenlijk? Een zakje brandhout bij Garage Grooten in Emmen kost 3 euro. Met al het gesnoeide hout in Gemeente Emmen gaat het dus om enorme bedragen. Dan rijst de vraag wie het snoeibeleid in de Gemeente bepaald: de deskundige of de boekhouder. Het openbare kerkhof op Erica is omzoomd met een prachtige honderdjarige beukenheg die door hoveniers decenia lang liefdevol werd onderhouden. Zelfs mijn vader had zestig jaar geleden hieraan meegeholpen. Maar het onderhoud was te duur. Van de Gemeente moest er een grote tractor komen met een enorme hydraulisch snoeigevaarte. Zet op z´n monster een goedkope puber en de gevolgen laten zich raden. De antieke haag was in notime naar de bliksem geholpen. Niemand zegt wat, niemand doet wat. ´Goedkoop met behoud van kwaliteit´, horen we de Gemeente dan zeggen. Het eerste woord heeft de nadruk en de rest gelooft geen mens. Voor in het kerkenbos stonden sinds jaar en dag twee enorme beuken als vertrouwde wachters beuken te wezen. Wanneer je ´s avonds het bos uitliep zag je als laatste de beuken met op de achtergrond de kerk. In de schors van een der beuken stonden onze namen gekerfd in de jeugdtijd. Vlakbij in de voormalige kippenhok van de pastoor hadden de welpen hun onderkomen. Als tienjarige welp heb ik daar prachtige momenten beleeft. De opkomst begon onder de enorme kroon van de beuk waarbij de Akela riep om haar welpen. In het dichte bladerdek van de beuken waar we ooit boer Vennedunker voor rooie hadden uitgemaakt en bijna uit de beuk waren gevallen van het lachen. De beuk waar neef Harry ooit was uit geflikkerd en als toegift de tak op zijn kop kreeg. De twee beuken, ze zijn verdwenen, samen met de appelbomen van Mariechie, de bomen tegenover de vroegere Boerenleenbank, de bomen langs de akkers achter ons huis. Het kerkenbos zal het zonder zijn wachters moeten doen. Want net als bij de rest zullen ook hier geen nieuwe bomen worden aangeplant. Erica is straks overzichtelijk, op een stoel. Van alle bomen op Erica zijn zo´n 150 eeuwelingen verdwenen. Het dorp Erica bestaat 150 jaar, dat is voor elk jaar een boom.

Geschreven door Henk Beukers


Geplaatst

in

door

Tags:

Reacties

Eén reactie op “Bomen op Erica”

  1. jety avatar
    jety

    Mooi stukkie Henk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *